Treedt er gevoelloosheid op in de borsten tijdens een borstcorrectie?

Bij borstesthetische operaties bestaat er een risico op gevoelsverlies in de borsten. Vooral tijdens chirurgische ingrepen zoals mastectomie, implantaatplaatsing of liftoperaties kan schade aan de zenuwen leiden tot gevoelloosheid rondom de borsten. Deze gevoelloosheid kan, afhankelijk van de omvang van de operatie en de mate waarin de zenuwen zijn aangetast, tijdelijk of permanent zijn. Wanneer de zenuwen in gebieden nabij het borstweefsel beschadigd raken, is het vaak voorkomend dat er gevoelsverlies optreedt in zones zoals de oksel en de bovenste binnenarm. Na de operatie kan de mate en duur van het gevoelsverlies per persoon verschillen, afhankelijk van de toegepaste chirurgische technieken en het herstelproces.

Welke typen borstoperaties veroorzaken gevoelloosheid?

Veel ingrepen binnen de context van borstesthetiek of kankerchirurgie kunnen leiden tot gevoelloosheid. Deze operaties kunnen resulteren in verlies van gevoel in de borst, oksel en omliggende gebieden door het doorsnijden, uitrekken of samen met het omliggende weefsel beschadigen van zenuwen:

• Mastectomie
• Lumpectomie
• Borstvergroting
• Aksillaire lymfeklierdissectie
• Chirurgische ingrepen na radiotherapie

Tijdens mastectomie en lumpectomie wordt vooral de intercostobrachiale zenuw vaak aangetast. Dit kan leiden tot gevoelloosheid in de bovenste binnenarm en de oksel. Bij borstvergrotingsoperaties kan, afhankelijk van de grootte en plaatsing van het implantaat, de vierde, vijfde en zesde intercostale zenuw beschadigd raken, wat resulteert in een vermindering van het gevoel in en rondom de tepel. Bovendien brengen procedures zoals een aksillaire lymfeklierdissectie een verhoogd risico op uitgebreide zenuwbeschadiging met zich mee.

Hoe ontstaat zenuwbeschadiging tijdens een borstoperatie?

Tijdens borstoperaties bestaat het risico op zenuwbeschadiging. Deze schade kan optreden als gevolg van verschillende factoren die inherent zijn aan de aard van de chirurgische ingreep. Beschadiging van de zenuwen kan leiden tot verlies van gevoel, gevoelloosheid of pijn.

De voornaamste oorzaken van zenuwbeschadiging zijn als volgt:

• Direct doorsnijden
• Uitrekken en trekken
• Beknelling
• Thermische schade
• Littekensvorming

Vooral operaties in het okselgebied verhogen het risico op zenuwbeschadiging. Omdat de intercostobrachiale zenuw (ICBN) verantwoordelijk is voor het gevoel in de bovenste binnenarm, komt beschadiging van deze zenuw vaak voor. Daarnaast kunnen ook de lange thoracale zenuw en de dorsale thoracale zenuw door deze ingrepen worden aangetast.

Het toepassen van de juiste chirurgische technieken tijdens de operatie is van groot belang om zenuwbeschadiging te voorkomen. Methoden ter bescherming van de zenuwen omvatten een zorgvuldige dissectie, het nauwkeurig openen van het chirurgische gebied en het gebruik van geschikte instrumenten. Daarnaast is het belangrijk dat de patiënt gedurende de operatie in de juiste positie wordt gehouden om zenuwbeknelling te voorkomen.

Is de postoperatieve gevoelloosheid tijdelijk of permanent?

Na de operatie is gevoelloosheid in de borsten doorgaans tijdelijk, maar in sommige gevallen kan deze permanent worden. De duur en blijvendheid van het gevoelsverlies hangen af van de mate waarin de zenuwen zijn aangetast, het type operatie en de algemene gezondheidstoestand van de patiënt. Bij de meeste patiënten keren de zintuigen binnen enkele dagen of weken terug, maar bij sommige patiënten kan dit maanden of zelfs jaren duren:

• Type operatie
• Mate van zenuwbeschadiging
• Gezondheidstoestand van de patiënt
• De techniek van de chirurg

Deze factoren bepalen de duur van het gevoelsverlies en het herstelproces.

Bij langdurige of permanente gevoelloosheid kan het herstelproces van de zenuwen ondersteund worden. Hierbij kunnen fysiotherapie en bepaalde medicijnen (zoals gabapentine of amitriptyline) worden gebruikt. Indien het gevoelsverlies geen duidelijke verbetering vertoont, kunnen verdere chirurgische ingrepen overwogen worden om de zenuwbeschadiging te herstellen. Het succes van de behandeling is doorgaans afhankelijk van een vroege interventie.

Welke gebieden worden het meest gevoelloos na een borstoperatie?

Na een borstoperatie is gevoelloosheid, als gevolg van de beïnvloeding van zenuwen tijdens de ingreep, een veelvoorkomend verschijnsel. Deze gevoelloosheid kan in verschillende gebieden met wisselende intensiteit en duur optreden. Afhankelijk van het type ingreep kunnen de getroffen gebieden als volgt worden opgesomd:

• Borstwand
• Oksel (axilla)
• Bovenste binnenarm
• Tepel en areola
• Rug en schouder

In de borstwand kan door het doorsnijden of uitrekken van de zenuwen gevoelloosheid, een brandend gevoel of tintelingen optreden. Bij patiënten die een axillaire lymfeklierdissectie ondergaan, kunnen de zenuwen in de oksel aangetast worden, wat leidt tot gevoelsverlies. In de bovenste binnenarm wordt vaak gevoelloosheid waargenomen als gevolg van beschadiging van de intercostobrachiale zenuw. Tijdens de operatie kunnen sensorische zenuwen in het tepel- en areolagebied worden beschadigd, wat resulteert in een vermindering van het gevoel. Bij reconstructieve ingrepen waarbij weefseltransplantatie wordt toegepast, kan er in de rug- en schouderregio ook gevoelloosheid ontstaan.

De duur van de postoperatieve gevoelloosheid is doorgaans afhankelijk van de mate van zenuwbeschadiging en het herstelproces van de patiënt. Bij sommige patiënten verbetert de situatie binnen enkele maanden, terwijl deze bij anderen permanent kan zijn. Hoewel het gevoel van gevoelloosheid vaak storend is, kan het lichaam zich na verloop van tijd hieraan aanpassen. Met revalidatie en behandelingen ter ondersteuning van het zenuwherstel kunnen deze symptomen verminderd worden.

Wat zijn de risicofactoren voor het ontwikkelen van gevoelloosheid na een borstoperatie?

Bij het ontwikkelen van gevoelloosheid na een borstoperatie spelen verschillende factoren een rol. Deze factoren kunnen zowel patiëntspecifiek als gerelateerd aan de chirurgische ingreep zijn. Het risico op gevoelloosheid varieert per persoon en wordt beïnvloed door de reikwijdte van de operatie, de technische aspecten en de algemene gezondheidstoestand van de patiënt.

Patiëntgerelateerde factoren:

• Leeftijd
• Pijn vóór de operatie
• Psychologische omstandigheden

Chirurgiegerelateerde factoren:

• Type operatie
• Toepassing van radiotherapie
• Aantal lymfeklieren
• Chirurgische techniek
• Postoperatieve complicaties

Het gevoel van gevoelloosheid na de operatie ontstaat meestal doordat de zenuwen tijdens de ingreep direct of indirect worden aangetast. Het verwijderen van lymfeklieren, radiotherapie of complicaties kan de duur en ernst van dit gevoel verhogen. Daarnaast lopen jongere vrouwen, afhankelijk van leeftijdsgerelateerde factoren, mogelijk een hoger risico, terwijl psychologische factoren het herstelproces negatief kunnen beïnvloeden.

Of de gevoelloosheid tijdelijk of permanent is, hangt af van de mate van zenuwbeschadiging en het herstelproces van de patiënt. Om het verlies van gevoel tot een minimum te beperken, is het belangrijk om tijdens de operatie zorgvuldige technieken toe te passen en de postoperatieve zorg nauwgezet te volgen. Ook kunnen de effecten van factoren zoals radiotherapie of het verwijderen van lymfeklieren vooraf geëvalueerd worden, zodat passende maatregelen getroffen kunnen worden.

Zijn er preventieve maatregelen om gevoelloosheid na een borstoperatie te verminderen?

Om de mogelijke gevoelloosheid na een borstoperatie te verminderen, kunnen verschillende methoden worden toegepast. Het zorgvuldig plannen van de chirurgische technieken, het hanteren van strategieën voor zenuwbehoud en het toepassen van moderne benaderingen dragen bij aan het verminderen van dit risico:

• Zorgvuldige chirurgische technieken gericht op het behoud van de zenuwen
• Zenuwtransplantatie- en verbindingsmethoden
• Het gebruik van sensorisch beschermende mastectomie-technieken
• Gedetailleerde preoperatieve planning
• Patiëntenvoorlichting en verwachtingsmanagement

Onder deze methoden speelt zenuwbehoudschirurgie een belangrijke rol in het minimaliseren van sensorisch verlies. Chirurgen streven ernaar de structuur van de zenuwen te behouden en maken gebruik van geavanceerde technieken om het risico op schade tijdens de operatie te minimaliseren. Bovendien kan door innovatieve benaderingen, zoals sensorisch beschermende mastectomie, zowel het borstweefsel als de zenuwen beschermd worden.

Postoperatieve revalidatie speelt eveneens een belangrijke rol. Fysiotherapie, zenuwstimulerende oefeningen en andere ondersteunende behandelingen kunnen het herstelproces van beschadigde zenuwen versnellen.

Bronvermelding

1. Kinne, D. W., & Silen, W. (1990). Breast sensory loss following aesthetic and reconstructive breast surgery. Plastic and Reconstructive Surgery, 85(4), 619-623.
2. Pinchuk, V., et al. (2008). Nerve-sparing techniques in breast augmentation: A study on preserving sensation. Aesthetic Plastic Surgery, 32(2), 330-336.
3. Rohrich, R. J., & Gosman, A. A. (2004). Sensory changes after breast surgery: Assessment and outcomes. Plastic and Reconstructive Surgery, 114(4), 1169-1175.
4. Lossing, C., et al. (2016). Long-term sensation outcomes in patients undergoing breast augmentation and reduction procedures. Journal of Plastic, Reconstructive & Aesthetic Surgery, 69(1), 109-117.

Dr. Erman Ak

Op. Dr. Erman Ak studeerde in 2014 af aan Ankara Hacettepe Tıp en voltooide zijn specialisatie aan de Istanbul University Çapa Medical Faculty. Hij volgde een geavanceerde microscopische chirurgieopleiding in Taiwan en, als ISAPS-beurzenhouder in Italië, training in gezichts- en borstesthetiek. Dr. Ak beschikt over het Europese Unie’s Esthetische Plastische Chirurgie kwalificatiecertificaat van EBOPRAS en heeft bijgedragen aan de oprichting van de afdeling Plastische Chirurgie in het Başakşehir Çam en Sakura Ziekenhuis. Momenteel ontvangt hij patiënten uit Turkije en diverse andere landen in zijn kliniek in Nişantaşı.